ایدز

اچ‌آی‌وی یک بیماری عفونی است که اغلب مردم آن‌را با نام ایدز می‌شناسند، در حالی که ایدز تنها مرحله انتهایی از بیماری اچ‌آی‌وی است، که اگر فرد به موقع و صحیح تحت مراقبت و درمان قرار گیرد، ممکن است تا آخر عمر اتفاق نیفتد.

عامل ایجاد عفونت اچ‌آی‌وی چیست؟
عوامل متعددی می‌توانند موجب ایجاد بیماری‌های عفونی شوند. چون اغلب عوامل بیماری‌زا آنقدر کوچک هستند که فقط با میکروسکوپ دیده می‌شوند به آنها میکروب می‌گویند. میکروب‌ها انواع مختلفی دارند، بعضی ضعیف هستند و به راحتی از بین می‌روند، بعضی دارای ساختمان پیچیده‌ای هستند و بسیار قوی بوده و به راحتی از بین نمی‌روند. نوعی از میکروب‌ها هم هستند که ساختمان کاملی ندارند و هرگز به تنهایی قادر به ادامه حیات نیستند و برای ادامه زندگی لازم است حتما درون یک سلول زنده باشند، به این میکروب‌ها"ویروس" می‌گویند.
عامل ایجاد بیماری اچ‌آی‌وی نیز یک نوع ویروس به نام HIV(ویروس نقص ایمنی انسان) است. سلول زنده‌ایی که ویروس اچ‌آی‌وی در آن زنده می‌ماند، گلبول سفید است.
گلبول‌های سفید در خون و ترشحات بدن وجود دارند و خارج از بدن در مدت کوتاهی از بین می‌روند. بنابراین ویروس اچ‌آی‌وی نیز در خارج از بدن در مدت کوتاهی از بین می‌رود. حرارت، الکل و مواد ضدعفونی کننده(مانند وایتکس ) به‌راحتی می‌توانند باعث از بین رفتن ویروس شوند

راه‌هایی که ویروس اچ آی وی منتقل می شود :
· تزریق خون و فراورده های خونی
· استفاده از سرنگ و سوزن مشترک
· تماس جنسی با فرد مبتلا بدون استفاده از کاندوم
· از مادر آلوده به کودک در دوران حاملگی ، زایمان و شیردهی
راه‌هایی که ویروس اچ آی وی منتقل نمی‌شود:
· دست دادن، بغل کردن و بوسیدن
· آب و هوا
· غذا و نوشیدنی
· بزاق، اشک و عرق (مگر این که با خون فرد آلوده به ویروس ترکیب شود)
· نیش پشه و دیگر حشرات
· رابطه جنسی دهانی (مگر آن که زخمی باز و یا در حال خونریزی درون دهان فرد باشد)
· استفاده از توالت و تخت خواب مشترک
علائم بیماری و مراحل آن :
زمان ورود ویروس اچ آی وی به بدن تا ایجاد نقص سیستم ایمنی و بروز علائم سایر بیماریهای عفونی به دو مرحله اصلی تقسیم می شود :
1- دوره عفونت اچ آی وی : زمان ورود به بدن ویروس در گلبول سفید جایگزین شده و تکثیر می یابد ، به این ترتیب تا زمانی که گلبول سفید توان کافی داته باشد ضمن آنکه به وظایف خوئ در دفاع از بدن عمل م ینماید امکانات لازم برای زنده ماندن و تکثیر ویروس اچ آ ی وی را در اختیار ویروس قرار می دهد ، در این مرحله هیچ علامتی وجود ندارد .
2- مرحله ایدز: باافزایش ویروس ها ، گلبول ی سفید مجبور می شوند همه توان خود را صرف تکثیر ویروس کرده و دیگر برای انجام وظایف خود رمق نداشته باشند ، اگر میکروب دیگری به بدن وارد شود بذن قادر به هیچ عکس العملی نیست و آن میکروب می تواند بدن را از پا دراورد .
در این مرحله ، بیماریهای عفونی و سرطانهای غیر عادی در بدن فرصت رشد و بیماریزایی پیدا می کنند ، در اصل به این مرحله اصطلاحا ایدز می گویند.
از زمانی که ویروس وارد بدن می شود تا زمانی که مرحله علامت دار شود مدت زمان طولانی لازم است و در صورتی که فرد تحت مراقبت و درمان قرار گیرد ، این زمان می تواند تا پایان عمر به تعویق افتد ، این مدت به دو عامل بستگی دارد :
1- قدرت سیستم ایمنی: هر چه توان و قدرت سیستم ایمنی بیشتر باشد، این مدت طولانی‌تر می‌شود و هر عاملی مانند عفونت‌های دیگر، سوء‌تغذیه و استرس که سیستم ایمنی را ضعیف کند می‌تواند این دوره را کوتاه کند.
2- تعداد ویروس وارد شده: هر چه تعداد ویروس بیشتر باشد و هر چه تعداد ویروس بیشتری در هر بار مواجهه وارد بدن شود و اگر مواجهه مستمر باشد، مسلماً زودتر می‌تواند قوای سیستم ایمنی را کاهش دهد.
تشخیص ابتلا به اچ‌آی‌وی :
در دوران ابتلا به اچ‌آی‌وی فرد هیچ علامتی ندارد و همین موضوع تشخیص اچ‌آی‌وی را با مشکل مواجه ساخته است.. مدتی بعد از ورود ویروس به بدن، گلبول‌های سفید به نشانه حضور ویروس ماده‌ای را در خون ترشح می‌کنند(آنتی‌بادی) که آن ماده هم هیچ علامتی ندارد؛ ولی با آزمایش قابل تشخیص است. از زمان ورود ویروس به بدن تا زمانی که گلبول‌های سفید این ماده را ترشح می‌کنند، مدتی بین دو هفته و گاه حتی سه ماه طول می‌کشد؛ که در این زمان علی‌رغم اینکه ویروس درون بدن فرد هست، حتی اگر فرد آزمایش هم بدهد جواب منفی خواهد بود. به این مدت زمان، دوران پنجره می‌گویند. توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت است که با وجود دوران پنچره (مدت زمانی که ویروس وارد بدن شده، اما سطح آنتی‌بادی به حد قابل تشخیص در خون نرسیده است) واینکه علی‌رغم آلودگی هنوز تست‌های آزمایشگاهی مثبت نشده است، هیچ‌گاه وجود یک آزمایش منفی دلیل قطعی برای عدم ابتلاء فرد نیست و به تواترهای زمانی مشخص بایستی مجدداً مورد مشاوره و آزمایش قرار گیرد. اما بعد از این دوران که آنتی‌بادی ترشح شود تا آخر عمر فرد در خونش باقی خواهد ماند. لذا تشخیص اچ‌آی‌وی فقط بر مبنای آزمایش خون است. اگر فرد تحت درمان قرار نگیرد و علائم ایدز آشکار شود .
بر اساس این توضیحات از زمان ورود ویروس اچ‌آی‌وی به بدن انسان سه مرحله زیر وجود دارد:
· دوره پنجره : علامت منفی - آزمایش منفی
· مرحله عفونت اچ آی وی : علامت منفی - آزملیش مثبت
· مرحله ایدز: علامت مثبت - آزمایش مثبت

درمان ایدز:
تاکنون داروی موثری که بتواند ویروس را کامل از بین ببرد وجود ندارد. اما داروهای مناسبی وجود دارند که می‌توانند تعداد ویروس درخون را به شدت کم کرده و مانع پدید آمدن علایم مرحله ایدز شوند. در کنار این داروها فرد باید تحت مراقبت قرار گیرد تا عواملی که باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی‌اش می‌شود نیز از بین برود.
مراقبت مستمر افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی و درمان به موقع عفونت‌ها و بیماری‌های دیگر می تواند در به تعویق انداختن مرحله بیماری بسیار موثر باشد ، به گونه ای که در صورت مراقبت و درمان به موقع؛ ممکن است علائم بیماری ایدز تا پایان عمر بروز نکند.
پیشگیری از ابتلاء به اچ‌آی‌وی
استفاده از سرنگ‌های یکبار مصرف در تزریق و کاندوم در روابط جنسی می‌تواند از راه‌های اصلی پیشگیری از انتقال بیماری باشد.
مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری در شیراز
مرکز مشاوره بیماری های رفتاری حسین بن علی (ع ) شماره 2: فلکه خاتون - بولوار دلاوران بسیج - خیابان لاوان -مرکز بهداشت حسین ابن علی (ع) (07137363001-07137389255)
- پایگاه مشاوره امام رضا: میدان نمازی-درمانگاه تخصصی و فوق تخصصی امام رضا(ع)- طبقه دوم- مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری (07132127211)
- مرکز مشاوره ویژه سلامت زنان سعدی شیراز: شهرک سعدی ..بلوارشهید وفایی ..کوچه2. (07137330659)
- مرکز مشاوره ویژه سلامت زنان میرزایی: شهرک شهید بهشتی مرکز جامع سلامت میرزایی (فعلا خط تلفن ندارد)
- مرکز مشاوره ویژه سلامت زنان بازارچه فیل شیراز: خیابان لطفعلی خان زند کوچه 34حمام ارگ پلاک 10 (07132231600)

مرجع: برونر -سودارث